ویتامین C

ویتامین C

Vitamin C یکی از مؤثرترین آنتی‌اکسیدان‌ها برای پوست و ترکیبی است که نیاز به معرفی ندارد. یک پوست جوان و سالم حاوی درصد بالایی ویتامین سی است. این ویتامین در جوانسازی پوست، درخشش و مبارزه با آسیب آفتاب و آلودگی‌ها نقش مؤثری دارد. این ویتامین کلاژن‌سازی را تحریک و الاستیسیته پوست را افزایش می‌دهد. از این رو در برطرف کردن خطوط ریز، چروک‌ها و لک‌هایی که با افزایش سن ایجاد می‌شوند مؤثر است. تأثیر ویتامین C در شفافیت و درمان لک‌های پوستی بسیار قابل توجه است. با این وجود به علت ناپایدار بودن یک ترکیب چالشی است. مشتقاتی از ویتامین سی مانند آسکوربیک (Ascorbic Acid) که در محصولات پوستی استفاده می‌شوند پایدارترند.

بسیاری از گیاهان و حیوانات توانایی تولید ویتامین C را به صورت in vivo از گلوکز دارند. اما در انسان به دلیل فقدان آنزیم L-glucono-gamma lactone oxidase توانایی ساخت ویتامین سی به صورت طبیعی وجود ندارد. به همین دلیل نیاز به دریافت آن از منابع طبیعی مانند مرکبات، سبزیجات دارای برگ سبز، توت فرنگی، پاپایا، بروکلی و غیره می‌باشد.

L-ascorbic acid یک فرم فعال از ویتامین C است که کاربرد پزشکی و درمانی دارد.

بیوشیمی ویتامین C

این ترکیب ساختاری مشابه گلوکز دارد. LLA به ویژه در برابر نور ترکیبی ناپایدار است.

مکانیسم عملکرد ویتامین C در پوست

این ویتامین در یک پوست نرمال به وفور در هر دو لایه اپیدرم و درمیس یافت می‌شود. افزایش سن منجر به کاهش آن در پوست می‌گردد. بر اساس یک مطالعه در پوست با سن بالاتر تا 70% آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله آسکوربیک اسید کاهش می‌یابد. به طور خلاصه می‌توان موارد زیر را به عنوان عملکرد ویتامین سی در پوست مطرح نمود:

1. آنتی‌اکسیدان

فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان در پوست انسان است. از پوست در برابر گونه های اکسیژن واکنش پذیر (ROS) reactive oxygen species محافظت می‌کند. وقتی پوست در برابر نور uv قرار می‌گیرد، ROS ها ایجاد می‌شوند. در این حالت ویتامین C با خنثی سازی رادیکال‌های آزاد پوست را در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کند.

2. سنتز کلاژن

ویتامین سی یک ترکیب ضروری برای سنتز کلاژن است.

3. کاهش لک های ناشی از افزایش سن

ویتامین سی با متوقف کردن مرحله مهمی از فرایند ملانین‌سازی به کاهش لک‌های پوستی که با افزایش سن ایجاد می‌شوند کمک می‌کند.

4. خاصیت ضد التهاب

Vitamin C بازدارنده NFkB (nuclear factor kappa light chain enhancer of activated B cells) است. از این‌رو خاصیت ضد التهاب دارد. برای کنترل جوش و رزاسه و نیز بهبود زخم مؤثر است.

فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی 

استفاده از ویتامین سی روی پوست تا 20 برابر مؤثرتر از مصرف آن به صورت خوراکی است. استفاده از آن در روتین صبح به محافظت از پوست در برابر نور و آسیب‌های آن کمک می‌کند. امروزه این ویتامین در محصولات متنوع مانند کرم، سرم، ژل و پچ موجود است. محصولات حاوی ویتامین C در برابر نور ناپایدار و به pH حساس‌اند.

به طور کلی همه محصولات حاوی ویتامین C مؤثر نیستند. زیرا فرم مورد استفاده از آن بسیار اهمیت دارد. بعضی قابلیت تبدیل به فرم بیواکتیو برای نفوذ و تأثیر روی لایه درمیس پوست را ندارند.

ویتامین C و ویتامین E

با وجود خاصیت آنتی‌اکسیدانی و محافظت از پوست در برابر نور، ویتامین C در مجاورت ویتامین E عملکرد بهتری دارد. ویتامین C خاصیت آبدوست و ویتامین E چربی دوست دارد. در نتیجه ترکیب این دو ویتامین هر دو بخش hydrophilic  و lipphilic سلول ها را محافظت می‌کند.

آیا محدودیتی در استفاده از محصولات حاوی ویتامین C وجود دارد؟

محصولات حاوی ویتامین C  را همراه با BHAs و AHAs استفاده نکنید.

محصولات حاوی این ویتامین را در جای خشک و خنک نگهداری کنید. این محصولات نباید در معرض مستقیم نور خورشید یا هوا باشند تا از اکسیداسیون آنها جلوگیری شود.

سرم ویتامین C اسنتا دارای بافت بسیار سبک و ژل مانند است. به همین جهت برای انواع پوست حتی پوست بسیار چرب به عنوان پایه مراقبت پوستی بعد از تونر و قبل از مرطوب کننده مناسب است.

References:

1. “Vitamin C in dermatology”  Indian Dermatology Online Journal; 2013, issue 2, pages 143-146.
2. “Use of topical ascorbic acid and its effects on photodamaged skin topography”  National Library of Medicine; 1999 Oct, 125(10)1091-8.
3. “Topical L-Ascorbic Acid: Percutaneous Absorption Studies”  Dermatological Surgery; 2001, issue 2, pages 137-142.